Niemal każdy z nas jest posiadaczem konta osobistego w banku. Zapewne dokonuje także co najmniej kilku przelewów zewnętrznych każdego miesiąca. W przypadku przedsiębiorców tego typu transakcje są już liczone w setkach. Czy jednak za każdym razem dokładnie weryfikujesz poprawność wpisanego numeru konta odbiorcy? Wydaje Ci się, że w razie pomyłki bank bez problemów przekieruje na Twoją prośbę pieniądze na właściwy rachunek? Musimy Cię więc zmartwić. To wcale nie jest takie proste… Lepiej zatem od dziś dokładnie zacznij sprawdzać dane umieszczane w rubryce z numerem konta.
Co na to prawo?
Podstawowym krajowym dokumentem prawnym regulującym kwestię omyłkowych przelewów jest ustawa Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. W myśl Artykułu 63c., dłużnik poprzez udzielenie bankowi dyspozycji polecenia przelewu obciąża swój rachunek, a zarazem przyczynia się do powstania uznania na koncie bankowym wierzyciela. Dyspozycja ta odbywa się na zasadach ujętych w umowie dotyczącej świadczenia usług bankowych. Wykonawca przelewu ma możliwość wskazania zarówno numeru rachunku odbiorcy, jak i jego dokładnych danych osobowych. Instytucja bankowa, realizując przelew, kieruje się jednak wyłącznie identyfikacją w postaci numeru konta. Pozostałe informacje są z jej punktu widzenia nieistotne. Wobec tego nierzadko ma miejsce sytuacja przelania środków do niewłaściwego adresata.
Teoretycznie po stronie osoby dokonującej przelewu na niewłaściwy rachunek stoi Kodeks Prawa Cywilnego. Dokument ten wskazuje w Art. 405 na pojęcie świadczenia niezależnego, które oznacza uzyskanie korzyści majątkowej w sposób nieuprawniony. W takim przypadku odbiorca jest zobowiązany do zwrócenia uzyskanej należności. Czy zatem oznacza to, iż pieniądze wysłane na nieprawidłowe konto na pewno odzyskamy? Niestety sprawa nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać….
Odbiorca widmo
Przede wszystkim problem stanowi to, że bank nie ma obowiązku wskazania nam żadnych informacji na temat przypadkowego odbiorcy. Nie jest także raczej skłonny, by to uczynić, podpierając się prawem do zachowania tajemnicy bankowej. W zasadzie nasza nadzieja pozostaje jedynie w tym, że trafimy na uczciwą osobę, która sama podejmie decyzję o zwróceniu nienależnej kwoty. Tym bardziej że sprawę mocno skomplikowała Dyrektywa unijna 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. Artykuł 74 wskazanej ustawy precyzuje jednoznacznie, iż o prawidłowo zrealizowanym przelewie możemy mówić już w momencie, jeżeli transakcja została dokonana z użyciem unikalnego identyfikatora, jakim jest numer rachunku bankowego. Zapisy kolejnego Artykułu (75) brzmią jeszcze dobitniej, gdyż zwalniają one instytucję bankową z jakiejkolwiek odpowiedzialności za niewłaściwą realizację przelewu, jeżeli użytkownik wskazał zły numer rachunku. Tego typu interpretację możemy odnaleźć, chociażby analizując wyrok II Ca 860/15 z uzasadnieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 2016-06-27.
Reasumując, trzeba więc podkreślić, że pomimo korzystnych zapisów w Prawie Cywilnym, w rzeczywistości osoba dokonująca transakcji na niewłaściwy numer rachunku bankowego ma jedynie iluzoryczne szanse na odzyskanie pieniędzy. Musi tak naprawdę liczyć na dobrą wolę przypadkowego odbiorcy bezprawnej należności, który sam podejmie decyzję o zwrocie środków. Niestety po stronie nieuważnych klientów nie stoi również prawo unijne.
Źródła:
http://www.kancelaria-szip.pl/strefa-wiedzy/263,czy-mozna-odzyskac-pieniadze-omylkowo-przelane-na-zly-rachunek.html
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:32007L0064
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19640160093
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19971400939
http://orzeczenia.wroclaw.so.gov.pl/content/$N/155025000001003_II_Ca_000860_2015_Uz_2016-07-21_002
