W ciągu kilka lat od wejścia Grecji do Unii Europejskiej (1981 rok), nastąpiło przyspieszenie rozwoju gospodarczego. Kraj odszedł od gospodarki rolno-surowcowej i skoncentrował się na usługach. Niestety w 2009 roku nastąpił koniec okresu szybkiego wzrostu. Główną przyczyną złej sytuacji nie był jednak kryzys na rynkach światowych. Nałożył się on jedynie na fatalną sytuację kraju i przyspieszył bieg zdarzeń.

Gospodarka Grecji z powodu braku reform znajdowała się w stanie nierównowagi. Jednym z głównych problemów była niska skuteczność ściągania podatków. Natomiast rząd notorycznie przekraczał limity wydatków, a ich znaczna część była przeznaczona na transfery socjalne i wynagrodzenia w sektorze publicznym. Pracownicy otrzymywali trzynaste pensje na Boże Narodzenie a czternaste na Wielkanoc. Grecja była również liderem w kwestii rozdawania benefitów. Przykładowo w jednym z przedsiębiorstw sfery budżetowej oferowano dodatek za mycie rąk (420 EUR/miesięcznie). Pracownicy innej państwowej firmy otrzymywali 600 EUR miesięcznie za niespóźnianie się do pracy. W wielu przypadkach dodatki stanowiły 50% wartości pensji. Greckie prawo pracy było również przyjazne dla pracowników. Część Greków mogła przejść na emeryturę po ukończeniu 53 roku życia, a osoby utrzymujące się z turystyki pracowały przez 4-5 miesięcy w roku. W pozostałych miesiącach otrzymywały zasiłek, który pozwalał na dostatnie życie.

Najwyższe przeciętne wynagrodzenie w Grecji było w 2009 roku i wyniosło 1 838 EUR brutto. Jeszcze w pierwszej połowie 2009 roku grecka gospodarka prosperowała poprawnie, przynajmniej na papierze. Jesienią odbyły się wybory, władzę w państwie przejęli socjaliści. W tym czasie na światło dzienne wyszły problemy, z którymi już od początku roku borykała się Grecja, a które skutecznie tuszowali poprzedni rządzący. Ogromny dług publiczny i dziura budżetowa stały się gwoździem do trumny. Inflacja wzrosła do 10,3%, a kraj pogrążał się w recesji.

To wszystko przełożyło się na wysokość średnich wynagrodzeń. W 2010 roku odnotowano pierwszy spadek przeciętnego wynagrodzenia. Średnia płaca wynosiła wówczas 1 767 EUR brutto. Od tego czasu zapoczątkowana została tendencja spadkowa przeciętnego wynagrodzenia spowodowana rządowym planem naprawy finansów. W porozumieniu z Unią Europejską i Międzynarodowym Funduszem Walutowym, rząd zobowiązał się do likwidacji tak zwanych trzynastych i czternastych pensji w sektorze publicznym, ograniczenia zatrudnienia i likwidacji godzin nadliczbowych.

Plan oszczędności zakładał zwolnienie 150 tys. pracowników sektora budżetowego, podniesienie podatków, obniżenie płacy minimalnej oraz zwiększenie tygodnia pracy z 37,5 godzin do 40 godzin. Co więcej, władze były zmuszone dokonać masowej prywatyzacji. W 2011 roku średnie wynagrodzenie spadło do 1 700 EUR brutto. W połowie 2012 roku obniżono płacę minimalną. co przełożyło się na dalsze spadki średniego wynagrodzenia. W 2013 roku wynosiło ono 1 541 EUR brutto, czyli było prawie o 300 EUR niższe niż w roku, w którym rozpoczął się kryzys. W 2009 roku bezrobocie oscylowało w granicach 9%, obecnie przekracza 25%, a wśród młodych mieszkańców Grecji, przed ukończeniem 25. roku życia jest prawie dwukrotnie wyższe.

Wykres 1. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w Grecji na przestrzeni lat (w EUR)

Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie Europejskiej Komisji Gospodarczej

Produkt Krajowy Brutto w Grecji najwyższą wartość osiągnął w 2008 roku – 242 096 mln EUR. W 2009 roku, zanotowano pierwszy, niewielki spadek PKB. Do 2014 roku wartość PKB spadła do 179 081 mln EUR, co odpowiada wartości PKB z 2003 roku.

Wykres 2. Produkt krajowy brutto Grecji na przestrzeni lat (w mln EUR)

Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostatu

Do 2008 roku w Grecji systematycznie notowano wzrosty PKB oraz średnich wynagrodzeń. W 2002 roku dynamika średniego wynagrodzenia osiągnęła aż 11,3%. Rok później, w 2003 roku PKB wzrósł o 10%. Pierwszy spadek średniego wynagrodzenia, o 3,9%, nastąpił w 2009 roku. W 2013 roku przeciętna płaca spadła już o 6,4%. Od 2009 roku średnie płaca spadła o ponad 16%. Podobnie było z PKB. Pierwszy, zaledwie 1,9% spadek odnotowano w 2008 roku. Największy spadek stwierdzono w 2011 roku – o 8,2%. Recesja w Grecji trwa do chwili obecnej.

Wykres 3. Dynamika produktu krajowego brutto
i średniego wynagrodzenia netto w Grecji na przestrzeni lat (w %)

Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostatu

Grecja była jednym z nielicznych krajów europejskich, w którym minimalne wynagrodzenie przekraczało 50% płacy średniej. Do 2012 roku odnotowywano systematyczne jej wzrosty. Na początku 2012 roku wynosiła ona 877 EUR, natomiast w połowie roku pierwszy raz zdecydowano się na jej obniżenie. Stało się tak za sprawą porozumienia Grecji z Międzynarodowym Funduszem Walutowym i Unią Europejską. Rząd musiał zdecydować się na ten krok w celu uzyskania wsparcia. Od 2012 roku płaca minimalna jest na stałym poziomie i wynosi 684 EUR brutto.

Wykres 4. Płaca minimalna w Grecji na przestrzeni lat (w EUR brutto)*

Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostatu
*P1 – pierwsze półrocze, P2 – drugie półrocze

Na początku XXI roczna dynamika wynagrodzenia minimalnego oscylowała między 4 – 6%. W drugiej połowie 2012 roku spadek był drastyczny bo aż 22%. Od tego czasu dynamika płacy minimalnej wynosi 0%. Warto wspomnieć, że Grecja nie jest jedynym krajem UE, który w ciągu ostatnich kilku lat zdecydował się na obniżenie płacy minimalnej. W 2006 roku również Francja postanowiła obniżyć wynagrodzenie minimalne o 5,3%.

Wykres 5. Dynamika minimalnego wynagrodzenia w Grecji na przestrzeni lat (w %)*

Źródło: opracowanie własne Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostatu
*P1 – pierwsze półrocze, P2 – drugie półrocze

Redakcja portalu wynagrodzenia.pl
Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń

5 KOMENTARZE

  1. A bo u nas do szczęścia wystarczy miłość a nie pieniądze 😉 . W końcu coś po tej „partii miłości” musi pozostać…

  2. Nie wiem jak było i jest naprawdę w Grecji. Słyszałem jednak, że gospodarka grecka opierała się na: 1)turystyce, 2)flocie handlowej taniej bandery, 3)forsie za bazy USA i NATO, 4)rolnictwie, szczególnie owoce i soki z nich oraz 5)dotacjach z UE, a to już po wejściu do tejże. O żadnych greckich surowcach nie słyszałem, które miały wpływ na gospodarkę tego państwa. Moje pytanie brzmi o jakie surowce z Grecji chodzi? Drugie moje pytanie to polska gospodarka na których z wymienionych filarach stoi?

  3. Warto wspomnieć, że Grecja nie jest jedynym krajem UE, który w ciągu ostatnich kilku lat zdecydował się na obniżenie płacy minimalnej. W 2006 roku również Francja postanowiła obniżyć wynagrodzenie minimalne o 5,3%.
    Czy moze ktos wytlumaczy powod tego? Ale logicznie prosze! Bo jak moze dojsc do takiej sytuacji skoro w tym czasie output dranatycznie sie zwiekszyl? Powinno byc wrecz odwrotnie – placa jakakolwiek powinna drastycznie wzrosnac. Latwo to wytlumaczyc na prostym logicznym przykladzie:
    w 2000 roku z pola zebrano 1000 jablek dla 1000 obywateli.
    w 2006 roku z pola zebrano 10 000 jablek dla 1000 obywateli.
    To dlaczego w 2006 roku zabrano obywatelom znaczna czesc pensji a nie zwiekszono?
    Prosze o logiczna odpowiedz.

  4. Szkoda ze na zadane pytania nigdy nie otrzymauje sie tutaj odpowiedzi. Powody moga byc dwa – albo kaze sie nam wierzyc w tzw. prawdy objawione a la Trybuna Ludu albo ludzie tworzacy publikacje to teoretcy lub manipulanci urabiajacy niemyslacych. Odpowiedzi na pytania obalaby bzdury jakimi sie nas karmi.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here